Nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii

28 czerwca 2016 r. Prezydent Rzeczypospolitej podpisał ustawę z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii i niektórych innych ustaw (dalej: Nowelizacja). Jej postanowienia weszły w życie 1 lipca br.

Do najważniejszych zmian wprowadzonych Nowelizacją zaliczyć należy:

1.      Nowe zasady przeprowadzania aukcji

Nowelizacja utrzymała obowiązujący na podstawie Ustawy o OZE system aukcyjny, jako system wsparcia dla energetyki odnawialnej. Jest on przewidziany dla instalacji nowych oraz instalacji zmodernizowanych po dniu wejścia w życie rozdziału 4 Ustawy o OZE (regulującego system wsparcia). Pozostali wytwórcy mogą skorzystać z systemu opartego o świadectwa pochodzenia (tzw. kolorowe certyfikaty).

Ustawodawca wprowadził w systemie aukcyjnym wiele istotnych zmian. Najważniejszą z nich jest z pewnością wprowadzenie tzw. koszyków aukcyjnych, które, przynajmniej w założeniu, mają ukształtować miks OZE w sposób bardziej efektywny, uwzględniający bieżące zapotrzebowanie oraz kwestie bezpieczeństwa energetycznego.

Zgodnie z nowymi przepisami, aukcje przeprowadzane będą odrębnie dla energii elektrycznej wytworzonej w następujących instalacjach OZE:

• o stopniu wykorzystania łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej, większym niż 3504 MWh/MW/rok, bez względu na źródło pochodzenia,
• wykorzystujących do wytworzenia energii elektrycznej ulegającą biodegradacji część odpadów przemysłowych i komunalnych,
• w których emisja CO2 jest nie większa niż 100kg/MWh, o stopniu wykorzystania mocy zainstalowanej elektrycznej większym niż 3504 MWh/MW/rok,
• przez członków klastra energii,
• przez członków spółdzielni energetycznej,
• wykorzystujących wyłącznie biogaz rolniczy do wytwarzania energii elektrycznej,
• innych niż wyżej wymienione.

Ustawa o OZE określa jedynie ramy aukcji. Szczegółowe zasady jej przeprowadzania (w tym m.in. ilość energii elektrycznej, która w danym roku może zostać sprzedana w drodze aukcji, kolejność przeprowadzania aukcji, cena referencyjna, etc.) dookreślone zostaną w rozporządzeniach wykonawczych oraz w regulaminie aukcji (ustalonym przez Prezesa URE).

2.     Dodatkowe wsparcie dla biogazowni

Nowelizacja ustawy zawiera liczne postanowienia mające na celu zapewnienie większego wsparcia instalacjom wytwarzającym biogaz rolniczy w instalacjach OZE. Przede wszystkim energia elektryczna wytworzona w instalacjach OZE wykorzystujących wyłącznie biogaz rolniczy będzie mogła zostać przedmiotem aukcji w ramach odrębnego „koszyka”. Ponadto, Minister Energii ma za zadanie określić w drodze rozporządzania cenę referencyjną dla poszczególnych rodzajów instalacji wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej biogaz rolniczy. Ustawodawca wprowadził również procedurę badania tzw. efektu zachęty dla wytwórców biogazu rolniczego (na wniosek wytwórcy, Prezes URE stwierdza, czy projektowana inwestycja zostałaby zrealizowana w przypadku, w którym dla biogazu rolniczego nie przysługiwałoby świadectwo pochodzenia biogazu rolniczego).

3.     Klastry energii – plan rozwoju energetyki rozproszonej

Nowelizacja ustawy wprowadziła nowe pojęcie, jakim jest "klaster energii". Jest nim cywilnoprawne porozumienie dotyczące wytwarzania i równoważenia zapotrzebowania, dystrybucji lub obrotu energią z OZE lub z innych źródeł lub paliw. W jego skład wchodzić mogą osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki naukowe, instytuty badawcze lub jednostki samorządu terytorialnego. Klastry energii mają na celu przyczynić się do rozwoju energetyki rozproszonej i samowystarczalności energetycznej poszczególnych gmin.

Wykonywanie działalności gospodarczej w ramach klastra energii może być realizowane w ramach koncesji wydanej dla koordynatora klastra energii lub w ramach wpisu koordynatora klastra energii do odpowiedniego rejestru (rejestr wytwórców energii w małej instalacji czy też rejestr wytwórców biogazu rolniczego). Członkowie klastrów energii mogą brać udział w aukcji i korzystać z systemu wparcia dla energii wytwarzanej z OZE. Ustawodawca przewidział dla nich odrębny „koszyk aukcyjny”, co ma dodatkowo wesprzeć tworzenie klastrów.

4.     Spółdzielnie energetyczne i zamknięte systemy dystrybucyjne

Poprzez „spółdzielnię energetyczną” ustawodawca rozumie spółdzielnię w rozumieniu ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze, której przedmiotem działalności jest wytwarzanie energii elektrycznej, biogazu lub ciepła i równoważenie zapotrzebowania, dystrybucji lub obrotu energii elektrycznej, biogazu lub ciepła na potrzeby własne spółdzielni energetycznej i jej członków. Podkreślić należy, że Prezes URE, na wniosek spółdzielni energetycznej, może uznać za zamknięty system dystrybucyjny, taki system, który dostarcza energię elektryczną wyłącznie do członków spółdzielni lub którego liczba użytkowników jest mniejsza niż tysiąc.

Spółdzielnia energetyczna albo podmiot wykonujący na jej rzecz zadania zamkniętego systemu dystrybucyjnego może korzystać z szeregu przywilejów przewidzianych przez postanowienia Ustawy o OZE. Podmioty te zostały bowiem zwolnione z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzenia (o ile nie zawierają one opłat wyższych niż suma cen i stawek opłat wynikających z taryf właściwych dla danego typu odbiorcy), opracowywania i przedkładania do zatwierdzenia planów rozwoju, przyłączenia nowych odbiorców, opracowywania instrukcji ruchu i eksploatacji sieci oraz opracowywania, aktualizacji i udostępniania odbiorcom oraz ich sprzedawcom standardowych profili zużycia. Energia elektryczna wytwarzana przez członków spółdzielni energetycznej może też być przedmiotem aukcji.

5.     Hybrydowa instalacja OZE

Zgodnie z Ustawą o OZE (przed wejściem w życie Nowelizacji) na wsparcie mogły liczyć wyłącznie podmioty wytwarzające energię elektryczna z jednego rodzaju odnawialnych źródeł energii – Nowelizacja znosi to ograniczenie. Wprowadza przy tym definicję hybrydowej instalacji OZE, tj. zespołu co najmniej dwóch instalacji OZE różniących się charakterystyką dyspozycyjności wytwarzanej energii i tworzących w wyniku połączenia spójny funkcjonalnie i obszarowo zestaw zapewniający odbiorcy stały dostęp do energii elektrycznej – przykładowo: układ hybrydowy energii wiatru i promieniowania słonecznego.

6.     Lokalna biomasa

Zdaniem ustawodawcy, istotą rozwoju OZE jest przede wszystkim efektywne wykorzystanie lokalnie dostępnych surowców, w tym biomasy. Nowelizacja ustawy definiuje więc pojęcie „biomasy lokalnej”, czyli biomasy pozyskanej z obszaru oddalonego nie więcej niż 300 km od jednostki wytwórczej, w której zostanie wykorzystana (dokładna odległość zostanie określona przez ministra właściwego do spraw rynków rozlicznych).

Obowiązek wykorzystania biomasy lokalnej ma na celu zapewnienie, ze każda instalacja OZE będzie miała możliwość pozyskania biomasy w ilości niezbędnej do jej funkcjonowania oraz zapobiegnie transportowaniu biomasy na większe odległości, co – zdaniem ustawodawcy – nie ma uzasadnienia środowiskowego.

7.      Net metering – nowe rozwiązania dla prosumentów

Zgodnie z nowymi zasadami prosument (odbiorca końcowy dokonujący zakupu energii elektrycznej na podstawie kompleksowej, wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z OZE w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne, niezwiązane z wykonywaną działalnością gospodarczą) będzie miał możliwość rozliczenia ilości elektrycznej wprowadzonej przez niego do sieci wobec ilości elektrycznej pobranej z tej sieci w stosunku ilościowym 1 do 0,7 (w przypadku mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 10 kW stosunek ilościowy wynosi 1 do 0,8).

Materiał przygotowany został wyłącznie po to, aby poinformować Państwa o ważnych zagadnieniach prawnych. Nie stanowi porady prawnej dotyczącej konkretnej sytuacji kogokolwiek z Państwa. W przypadku pytań związanych z przedstawionymi powyżej zagadnieniami prosimy o kontakt z warszawskim biurem Bird & Bird.