Rynek mocy w Polsce – nowy "produkt" na rynku energii

Ministerstwo Energii rozpoczęło konsultacje nad projektem założeń dotyczących utworzenia rynku mocy. Uwagi można zgłaszać do 18 lipca br. Zaproponowane rozwiązania mają na celu zagwarantowanie odpowiedniej ilości energii elektrycznej w Krajowym Systemie Energetycznym.

Główne założenia projektu

W świetle proponowanych założeń, rynek mocy stanowi mechanizm rynkowy, którego głównym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej do odbiorców końcowych. W ramach tegoż rynku, moce wymagane do pokrycia szczytowego zapotrzebowania na energię elektryczną będą kontraktowane, co do zasady, z czteroletnim wyprzedzeniem, co ma się przyczynić do stabilnego funkcjonowania źródeł wytwórczych i ma ułatwić podejmowanie decyzji o budowie nowych. Zaproponowany mechanizm ma ponadto zachęcić uczestników rynku do nielikwidowania jednostek wytwórczych z powodów ekonomicznych.

Produktem na rynku mocy miałaby być moc dyspozycyjna, rozumiana jako gotowość do wytworzenia albo zaoszczędzenia określonej ilości energetycznej oraz dostarczenia jej do systemu energetycznego w okresach, w których ilość energii w tym systemie (z uwzględnieniem niezbędnej rezerwy) jest mniejsza od bieżącego zapotrzebowania.

Obowiązek dostarczenia odpowiedniego wolumenu mocy dyspozycyjnej w okresach zagrożenia (obowiązek mocowy) miałby być przedmiotem umowy zawieranej przez jednostkę wytwórczą albo podmiot zobowiązujący się do zaoszczędzenia energii (DSR) z Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi S.A. (operatorem systemu przesyłowego w elektroenergetyce). Podmioty, z którymi OSP zawierałyby umowę wyłaniane będą w drodze aukcji (organizowanej w formule tzw. aukcji holenderskiej) prowadzonej w formie rund, aż do osiągnięcia równowagi popytu i podaży na moc.  W świetle przedstawionych założeń, obowiązek mocowy mógłby być przedmiotem obrotu wtórnego.

Proces certyfikacji

W aukcji mogłyby brać udział jednostki, które pomyślnie przejdą proces certyfikacji. W świetle założeń, rozróżniane będą certyfikacje ogólne od certyfikacji poprzedzających bezpośrednio udział w aukcji. Certyfikacja ogólna – mającą na celu ustalenie podstawowych informacji techniczno-ekonomicznych oraz średnio- i długookresowych założeń w zakresie planów produkcyjnych jednostek wytwórczych – będzie obowiązkowa dla tych wytwórców, których moc osiągana brutto wynosi co najmniej 2 MW. Obowiązek udziału w procesach certyfikacji na potrzeby aukcji nałożony zostały natomiast na wszystkie jednostki wytwórcze o mocy osiągalnej brutto, co najmniej 50 MW oraz na DSR.

Niewywiązanie się z obowiązków wynikających z umowy mocowej będzie zagrożone karą administracyjną, której wysokość, ma w założeniu być uzależniona między innymi od mocy, którą wytwórca albo DSR zobowiązał się przekazać do dyspozycji OSP. Nadprogramowe wykonanie obowiązku mocowego ma być z kolei premiowane.

Obowiązek opłaty

Budżet rynku mocy jest wstępnie oceniany na około 2-3 mld złotych rocznie. W myśl projektu założeń do przyszłej ustawy, koszty funkcjonowania rynku mocy będą pokrywane przez odbiorców końcowych, na których nałożony zostanie obowiązek uiszczenia opłaty mocowej, stanowiącej część taryfy za dostarczanie energii elektrycznej.

Zgodnie z zapowiedziami ministra energii – Krzysztofa Tchórzewskiego, przepisy ustawy dotyczącej rynku mocy powinny obowiązywać od 2017 r. Zdaniem ustawodawcy, obecny model rynku energii może doprowadzić do pogłębienia się problemu wystarczalności mocy i tym samym do uzależnienia Polski od importu energii elektrycznej z zagranicy.

Materiał przygotowany został wyłącznie po to, aby poinformować Państwa o ważnych zagadnieniach prawnych. Nie stanowi porady prawnej dotyczącej konkretnej sytuacji kogokolwiek z Państwa. W przypadku pytań związanych z przedstawionymi powyżej zagadnieniami prosimy o kontakt z warszawskim biurem Bird & Bird.