Pracuję jako Senior Associate w praktyce prawa pracy. Jestem specjalistą z zakresu indywidualnego oraz zbiorowego prawa pracy, a także prawno-pracowniczych aspektów transportu i logistyki.
W środę 8 lutego 2023 r. Sejm uchwalił ustawę wdrażającą w Polsce dwie unijne dyrektywy mające na celu wprowadzenie bardziej przejrzystych i przewidywalnych warunków zatrudnienia oraz zachowania przez pracowników tzw. work-life balance.
Zmiany przepisów mają pomóc w godzeniu życia zawodowego z rodzinnym m.in. poprzez wprowadzenie nowych czy rozszerzenie już istniejących uprawnień dla pracowników-rodziców. Pracodawcy powinni przygotować się na wejście w życie nowych zasad oraz dostosować w niezbędnym zakresie wewnętrzne procedury i dokumenty.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany:
Uprawnienia rodzicielskie i rodzinne:
Wydłużenie urlopu rodzicielskiego do 41 tygodni i wprowadzenie możliwości jednoczesnego korzystania z niego przez pracowników rodziców. Dodatkowo każde z rodziców będzie mieć prawo do części urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 9 tygodni, której nie można przenieść na drugiego rodzica. Wprowadzony zostanie 70 % zasiłek macierzyński za cały okres urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców.
Dodatkowy urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w razie konieczności osobistego zapewnienia opieki lub wsparcia członkowi rodziny (dzieciom, małżonkowi, rodzicom) albo innej osobie, z którą pracownik mieszka i która wymaga jego wsparcia z ważnych przyczyn medycznych.
Wydłużenie okresu (z 4 do 8 lat – wiek dziecka) względnego zakazu w jakim nie można pracownika wychowującego dziecko zatrudniać w porze nocnej, w godzinach nadliczbowych czy delegować poza jego stałe miejsce pracy.
Zwolnienie od pracy do 2 dni lub 16 godzin z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika. Pracownik zachowuje prawo do połowy wynagrodzenia za ten czas.
Elastyczna organizacja czasu pracy. Pracownik wychowujący dziecko do 8 roku życia może wnioskować o zastosowanie wobec niego elastycznej organizacji pracy, np. indywidualny rozkład czasu pracy, pracę w systemie ruchomego, przerywanego, skróconego lub weekendowego czasu pracy albo obniżenie wymiaru pracy.
Warunki i czas pracy:
Pracownicy zatrudnieni co najmniej 6 miesięcy u danego Pracodawcy będą mogli raz w roku zawnioskować o zmianę umowy na umowę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i przejrzyste warunki pracy. Pracodawca ma miesiąc na odpowiedź, w przypadku odmowy konieczne będzie jej uzasadnienie.
Wskazanie przyczyn wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony.
Poinformowanie na piśmie reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas określony.
Dodatkowe, co najmniej 15 minutowe, dwie przerwy w pracy uzależnione od dobowego wymiaru pracy. Druga, jeżeli wymiar pracy jest dłuższy niż 9h, i trzecia, jeżeli jest dłuższy niż 16h.
Pracodawcy nie będą mogli ograniczać pracownikom możliwości równoległej pracy u innego pracodawcy, z zastrzeżeniem zakazu konkurencji w okresie zatrudnienia.
Pracownicy będą mieli prawo do odpłatnego, wliczanego do czasu pracy szkolenia, które jest niezbędne do pracy określonego rodzaju lub na danym stanowisku.